Còn đâu những câu thai

Hát bài chòi, một trò chơi dân gian đậm nét văn hóa của người dân miền Trung dần bị mai một, lãng quên và đang đứng trước nguy cơ biến mất.

Thuở nhỏ cứ dịp tết đến là nội tôi dẫn đi nghe hát bài chòi. Điều hấp dẫn tôi nhất là tên của những quân bài trong bộ tam cúc đã được thay đổi nghe rất gần gũi như nhất nọc, nhì nghèo, ông ầm, thằng bí, lá liễu được vẽ trên giấy, dán vào thẻ tre. Bên cạnh đó, những câu thai vần điệu như ca dao mẹ thường ru ngủ được anh hiệu (người hô thai) hát một cách tài tình, biến hóa khiến người nghe bị mê hoặc, nhắm mắt lại cũng thấy được cây đa, giếng nước, sân đình…Cho đến bây giờ tôi vẫn chưa quên được cái hôm ra đường gặp người hô thai (anh hiệu) và gọi là chú Hiệu. Về nhà nội giải thích ông ta tên của ông ta không phải là Hiệu mà đó chỉ là tên gọi chung cho những người hô thai bài chòi. Lớn lên một tí tôi đã trốn đi nghe bài chòi. Những câu thai gần gũi mộc mạc gắn với đời sống người dân lao động đã nuôi lớn tuổi thơ những đứa trẻ miền quê nghèo như tôi ngày đó.

Tết này trên những nẻo đường quê có gì khang khác, có một sự thay đổi ngấm ngầm đang diễn ra. Bên cạnh bài chòi nhiều trò chơi hiện đại có phần lấn sân như bầu cua, xóc đĩa. Hai hình ảnh khá tương phản xuất hiện, một bên là gian bài chòi đậm nét văn hóa dân gian nhưng đìu hiu vắng vẻ, còn một bên là những trò đỏ đen sát phạt lắm người chen chân, cãi nhau ỏm tỏi. Bài chòi buồn tênh, tủi thân cho số phận mình. Phải chăng bây giờ người ta không còn mặn mà với cái cũ kỹ, quê mùa nữa hay hấp lực của bài chòi không đủ sức “cạnh tranh” với những trò chơi đen đỏ. Dường như những câu thai không còn ngọt ngào và trong vắt như nước giếng làng nữa mà đã nhiễm bụi bặm phồn hoa đô thị. Còn đâu hình ảnh anh hiệu áo mũ xênh xang, còn đâu tiếng vỗ tay rào rào trong những căn chòi lá khi có người tới. Còn đâu? Sự vắng bóng và dường như đang mất dần nét văn hóa độc đáo này là điều trăn trở của nhiều vị cao niên, của những người có tâm huyết với văn hóa dân gian.

Mong rằng các cơ quan hữu quan cần có kế hoạch để duy trì, phát huy điểm thú vị của trò chơi dân gian có nhiều nét độc đáo, mang phong cách riêng này nếu không muốn bài chòi chỉ còn trong ký ức của một lớp người đi trước mà thôi.

Thanh Sơn

Nguồn: http://www.thiduakhenthuongvn.org.vn/TDKT/index.php?option=com_content&task=view&id=3344&Itemid=89