Trần Quốc Toản xuất thân là quý tộc họ Trần, chào đời năm 1267 và trong hoàng tộc, ông có tước vị là Hoài Văn Hầu. Trần Quốc Toản sinh ra và lớn lên khi cả nước đang bừng bừng khí thế sục sôi chuẩn bị đón đánh quân Mông Nguyên tràn sang xâm lược lần thứ hai. Vào năm 1282, nhà Trần tổ chức cuộc hội nghị quân sự cao cấp tại Bình Than (nay thuộc Chí Linh, Hải Dương). Tuy rất hăm hở tìm đường đến tận bến Bình Than nhưng vì mới 15 tuổi, Trần Quốc Toản không được tham dự. Đang buồn bực thì Trần Quốc Toản được Thượng Hoàng Trần Thánh Tông ban cho một quả cam và Trần Quốc Toản đã bóp nát quả cam trong tay lúc nào không hay.
Từ Bình Than trở về, Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản đã gấp rút chiêu mộ và thành lập được một đạo quân đông đến cả ngàn người, hiên ngang giương cao ngọn cờ có thêu sáu chữ vàng là phá cường địch, báo Hoàng ân (phá giặc mạnh, đền ơn Hoàng Đế). Đội quân do vị tướng trẻ tuổi là Hoài văn Hầu Trần Quốc Toản đã sát cánh với quân đội chính quy của triều đình, chiến đấu rất dũng cảm, khiến cho giặc Mông Nguyên phải nhiều phen thất điên bát đảo. Năm 1285, trong trận kịch chiến ở Như Nguyệt, Trần Quốc Toản đã anh dũng hy sinh. Năm đó, Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản mới 18 tuổi (1267-1285).
Trần Quốc Toản là biểu tượng của khí phách tuổi trẻ khi vận nước lâm nguy, là niềm tự hào của cả dân tộc ta về tinh thần và ý chí bảo vệ độc lập, về tài tổ chức và chỉ huy lực lượng vũ trang trong hoàn cảnh ngặt nghèo nhất.
Nguồn:lichsuvietnam.vn